Αφορά τη διατήρηση της υγείας των ούλων και την προστασία του στηρικτικού οστού των γνάθων ή τη θεραπεία τους εφόσον υπάρχει φλεγμονή. Το πιο συχνό κομμάτι της περιοδοντολογίας είναι ο απλός καθαρισμός. Η εξέλιξη του είναι η μέθοδος GBT.
ΜΕΘΟΔΟΣ GBT (ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ)
Το GBT ( Guided Biofilm Therapy) είναι το πιο σύγχρονο πρωτόκολλο για να εξασφαλίσουμε τη στοματική μας υγεία και τείνει να αντικαταστήσει τον απλό καθαρισμό.
Αρχικά να αναφέρουμε ότι έχει βρεθεί πως ο κύριος υπεύθυνος για τα προβλήματα του στόματος ( τερηδόνα, ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα) είναι η μη σωστή αφαίρεση του βιοϋμενίου. Το βιοϋμένιο είναι ένα φιλμ το οποίο αρχίζει και σχηματίζεται στις επιφάνειες των δοντιών κάποια ώρα αφότου έχει αφαιρεθεί. Ο σωστός τρόπος αφαίρεσης είναι το τρίψιμο, δηλαδή το βούρτσισμα, γιατί προσκολλάται πολύ καλά πάνω στις οδοντικές επιφάνειες και δε φεύγει με μπουκώματα. Στις περιοχές που δε θα αφαιρεθεί ( γιατί είναι δυσπρόσιτες ή είμαστε βιαστικοί), γίνεται παχύτερο, προσκολλάται πιο δυνατά και τα μικρόβια οργανώνονται καλύτερα. Αρχίζουν και γίνονται παθογόνα. Έτσι αρχίζει να αναπτύσσεται φλεγμονή στα ούλα που είναι σε επαφή με το βιοϋμένιο. Μετά από μερικές μέρες στα σημεία που δεν έχει αφαιρεθεί καθιζάνουν άλατα από το σάλιο κάνοντας το πιο σκληρό και πιο δύσκολο να αφαιρεθεί με το βούρτσισμα. Αυτή είναι η τρυγία ( κοινώς πέτρα) που βλέπουμε στα δόντια, συνήθως σε επαφή ή και κάτω από τα ούλα. Στην αρχή είναι πιο μαλακή ( άωρη) και σιγά – σιγά γίνεται πολύ σκληρή. Λόγω του ότι είναι πορώδης συγκρατεί και προστατεύει τα μικρόβια τα οποία δημιουργούν φλεγμονή στα ούλα (ουλίτιδα) η οποία με τον καιρό εξελίσσεται σε φλεγμονή και καταστροφή του οστού κάτω από τα ούλα (περιοδοντίτιδα).
Η μέθοδος GBT λοιπόν αποσκοπεί στην:
Αναγνώριση ( με τη χρωστική) της ποσότητας, της ποιότητας αλλά και της διασποράς της πέτρας και του βιοϋμενίου. Σε αυτή τη φάση επισημαίνουμε στον ασθενή τα σημεία στα οποία πρέπει να δίνει περισσότερη προσοχή και του διδάσκουμε τρόπους για να το κάνει σωστά.
Εύκολη και τραυματική αφαίρεση του μεγαλύτερου μέρους του βιοϋμενίου με τη σοδοβολή (αεροστίλβωση) ακόμη και κάτω από τα ούλα, χρησιμοποιώντας μια πολύ λεπτή σκόνη. Η σοδοβολή μπορεί να αφαιρέσει και την πιο μαλακή τρυγία κάνοντας έτσι ευκολότερη τη διαδικασία.
Αφαίρεση της υπόλοιπης τρυγίας με υπερήχους και πολύ λεπτό άκρο, το οποίο είναι αποτελεσματικό χωρίς να είναι δυσάρεστο στον ασθενή.
Ανίχνευση γύρω από τα δόντια, ακόμα και κάτω από τα ούλα, με εργαλεία χειρός τυχόν υπολειμμάτων καθώς και αφαίρεσή τους, έτσι ώστε οι επιφάνειες των δοντιών να είναι τελείως καθαρές.
Τώρα είναι η σειρά του ασθενή να εφαρμόσει όσα του δείξαμε και να βελτιώσει τη στοματική του υγεία. Τις πιο πολλές φορές το πετυχαίνουμε.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑΣ
Υπάρχουν περιπτώσεις που έχει προχωρήσει η ζημιά και υπάρχει περιοδοντίτιδα αντί για ουλίτιδα. Τις περισσότερες φορές τα άτομα αυτά έχουν καθυστερήσει πολύ να πάνε σε οδοντίατρο για καθαρισμό ( μέχρι και αρκετά χρόνια), ή είναι αμελείς με την καθαριότητα του στόματος τους, ή έχουν γενετική προδιάθεση για να πάθουν περιοδοντίτιδα. Συνήθως συντρέχουν περισσότεροι του ενός λόγοι με διαφορετική βαρύτητα ο καθένας. Στόχος είναι να τους αναλύσουμε και να τους μετατρέψουμε όσο το δυνατόν από αρνητικούς ( δηλαδή που προάγουν την περιοδοντίτιδα) σε θετικούς ( δηλαδή που προάγουν την υγεία).
Θεραπευτικά, αφού πρώτα ξεκινήσουμε από την πρώτη φάση εφαρμόζοντας τη μέθοδο GBT, κάνουμε κάποιες μετρήσεις γύρω από το κάθε δόντι. Οι μετρήσεις αυτές αφορούν την αιμορραγία ( άρα και τη φλεγμονή) των ούλων καθώς και το βάθος που έχουν “ξεκολλήσει” τα ούλα. Αυτές οι μετρήσεις μας δείχνουν την αρχική “ζημιά”, ενώ θα μπορέσουν να συγκριθούν με άλλες στο μέλλον για να δούμε αν η θεραπεία έχει πετύχει και πόσο.
Χωρίζουμε το στόμα σε μέρη ( 4 ή 6 ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου) και αφαιρούμε σχολαστικά και κάτω από αναισθησία όλη την πέτρα (τρυγία) που υπάρχει πάνω στις ρίζες των δοντιών ( κάτω από τα ούλα). Αφού τελειώσουμε από όλες τις περιοχές περιμένουμε 6-8 εβδομάδες και μετά κάνουμε ξανά τις μετρήσεις συγκρίνοντας τις με τις αρχικές και τις φυσιολογικές για να αξιολογήσουμε το αποτέλεσμα της θεραπείας και αν θα χρειαστεί επανάληψη, κάτι περισσότερο ή απλή συντήρηση από εδώ και πέρα. Αν τα αποτελέσματα είναι καλά τότε κάνουμε απλούς καθαρισμούς (GBT) 2 με 3 φορές το χρόνο. Αν υπάρχουν κάποια λίγα σημεία που επιμένουν, μπορούμε να επαναλάβουμε το βαθύ καθαρισμό μόνο σε αυτά και να τα παρακολουθήσουμε. Αν τέλος υπάρχει ακόμη γενικευμένο πρόβλημα ή η αρχική κατάσταση ήταν πολύ βαριά τότε χρειάζεται πιο εξειδικευμένες θεραπείες από τον ειδικό περιοδοντολόγο που συνεργαζόμαστε.