Κοινώς τα “σφραγίσματα”. Παλιότερα γίνονταν με αμάλγαμα ( τα λεγόμενα μαύρα ή μεταλλικά), ιδίως στα πίσω δόντια. Αυτό το υλικό έχει σχεδόν καταργηθεί και γιατί έχει πια ξεπεραστεί, αλλά κυρίως για περιβαλλοντικούς λόγους. Το αμάλγαμα περιέχει υδράργυρο, ένα αρκετά τοξικό υλικό, οι ατμοί του οποίου δημιουργούν νευρολογικά προβλήματα. Ο υδράργυρος που υπάρχει μέσα στα σφραγίσματα δεν εγκυμονεί κίνδυνο για το άτομο που τα έχει γιατί είναι δεσμευμένος. Έχουν γίνει πάρα πολλές έρευνες πάνω σε αυτό το θέμα και βρήκαν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Η ποσότητα υδραργύρου που θα μπορούσε να διαρρεύσει σε σχέση με αυτή που είναι τοξική, είναι τόσο μικρή που κάποιος θα έπρεπε να έχει εκατοντάδες σφραγίσματα για να κινδυνεύει. Πρόβλημα υπάρχει όταν αφαιρούνται τέτοια σφραγίσματα γιατί μπορεί να ανέβει λίγο η θερμοκρασία και να εξατμιστεί ο υδράργυρος με κίνδυνο να τον εισπνεύσουν τόσο ο ασθενής όσο και ο οδοντίατρος. Για να μη συμβεί αυτό κατά τη διάρκεια της αφαίρεσης χρησιμοποιούμε πολύ νερό και ταυτόχρονα ισχυρή χειρουργική αναρρόφηση για να εξαλείψουμε την πιθανότητα έκλυσης ατμών υδραργύρου.
Το άλλο πρόβλημα με τον υδράργυρο, πολύ πιο σημαντικό, είναι περιβαλλοντικό. Κατά τη διάρκεια αφαίρεσης των εμφράξεων αμαλγάματος στα διάφορα οδοντιατρεία, κομμάτια του υλικού πηγαίνουν στην αποχέτευση και από εκεί καταλήγουν στην θάλασσα. Έτσι ο υδράργυρος μπορεί να διαφύγει στο θαλάσσιο περιβάλλον, να εισχωρήσει στην τροφική αλυσίδα και έτσι να επιστρέψει κυριολεκτικά στο πιάτο μας. Γιαυτό το λόγο τα πιο μεγάλα κομμάτια αμαλγάματος που αφαιρούνται τοποθετούνται σε ειδικά δοχεία μέχρι την ασφαλή αποκομιδή τους, ενώ για τα μικρότερα υπάρχει ένα ειδικό φίλτρο ( διαχωριστής αμαλγάματος), που τα οδοντιατρεία είναι υποχρεωμένα να έχουν, για να τα συγκρατεί.
Αφού ξεμπερδέψαμε με τα παλιά σφραγίσματα, ερχόμαστε στο σήμερα. Πλέον χρησιμοποιούμε σύνθετες ρητίνες ( τα λευκά σφραγίσματα) τα οποία έχουν πάρα πολλές αποχρώσεις για να ταιριάξουν με το χρώμα που έχουν τα δόντια των ανθρώπων, ανεξαρτήτως ηλικίας, φυλής, γονιδιώματος ή συνηθειών. Έτσι επιτυγχάνουμε “αόρατες” εμφράξεις. Ήδη έχουμε φτάσει στην έβδομη γενιά των υλικών αυτών με αποτέλεσμα να είναι πολύ ανθεκτικά, να γυαλίζονται τέλεια ενώ με τους συγκολλητικούς παράγοντες τους που είναι τόσο προηγμένοι “κολλάνε” με τεράστια δύναμη πάνω στα δόντια. Μάλιστα φθάνουν σε τέτοιο βαθμό αντοχής που συμβαίνει να σπάσει ένα κομμάτι δοντιού που ήταν λεπτό και να μη “ξεκολλήσει” το σφράγισμα. Ακόμη, οι ρητίνες υπάρχουν και σε ρευστή μορφή για να καλύπτουν κενά ή να εισχωρούν σε πολύ μικρές κοιλότητες. Αυτό το γεγονός μας επιτρέπει να αλλάξουμε φιλοσοφία και από το θεραπεύειν να πάμε στο προλαμβάνειν. Δε χρειάζεται να περιμένουμε μια απειροελάχιστη ζημιά να μεγαλώσει για να τη σφραγίσουμε, με κίνδυνο να μας ξεφύγει και να γίνει πολύ μεγάλη. Μπορούμε να την καθαρίσουμε, ακόμη και χωρίς τροχό απλά χρησιμοποιώντας αμμοβολή, και να τη σφραγίσουμε εξαλείφοντας τον κίνδυνο για το δόντι. Και φυσικά μια τόσο μικρή παρέμβαση δεν έχει πειράξει καθόλου τη δομική ακεραιότητα του δοντιού το οποίο συνεχίζει να λειτουργεί άθικτο. Άρα ένα τέτοιο σφράγισμα θα έχει μακροζωία. Έτσι παρακολουθούμε το στόμα συχνά, κάνουμε μικρά σφραγίσματα για να διατηρήσουμε τα δόντια πάρα πολλά χρόνια. Αυτή είναι η νέα φιλοσοφία της οδοντιατρικής η οποία συνδυάζεται με την εξέλιξη της ιατρικής γενικά που επιτρέπει στους ανθρώπους να ζουν πολλά – πολλά χρόνια. Και πρέπει να έχουν τα δόντια τους όλα αυτά τα χρόνια.